موارد مصرف

این دارو برای درمان اضطراری واکنش‌های حاد آلرژیک، آنافیلاکسی، آنژیوادم، درمان با بی حس کننده ‌های موضعی، پیریاپیسم، خونریزی لثه و احیای قلبی- عروقی مصرف می شود.

   فارماكينتيك

این دارو از راه عضلانی یا زیر جلدی، جذب می شود. اپی نفرین در انتهای اعصاب سمپاتیک، کبد و سایر بافتهای بدن توسط MAOوCOMT متابولیزه می شود. شروع اثر این دارو از راه عضلانی متغییر می‌باشد. در حالیکه اثر آن از راه تزریق زیرجلدی، 15-6 دقیقه پس از مصرف شروع می شود، طول مدت اثر دارو از راه زیر جلدی یا عضلانی کمتر از 4-1 ساعت است. دفع این دارو از راه کلیه است.

   مكانيسم

اپی نفرین یک داروی مقلد سمپاتیک است که به طور مستقیم روی گیرنده‌های آلفا و بتا- آدرنرژیک اثر می کند. اپی نفرین عضلات صاف نایژه را با اثر بر گیرنده‌های بتا – دوآدرنرژیک شل می کند و از طریق گیرنده‌های آلفا- آدرنرژیک،شریانچه های نایژه را منقبض می نماید. در نتیجه موجب از بین اسپاسم نایژه، احتقان و خیز می شود. اپی نفرین با اثر برگیرنده‌های آلفا آدرنرژیک پوست و غشا‌های باعث انقباض عروقی و در نتیجه جذب داروی بی حس کننده موضعی همراه را کاهش داده و طول اثر آن را افزایش می دهد. 

به علاوه، با اثر برگیرنده‌های آلفا آدرنرژیک با اثر گشادی عروق عوامل آلرژی‌زا به ویژه در عروق محیطی مقابله می نماید و با اثر بر بتا آدرنرزیک مانع از آزاد شدن واسطه ‌های فوری حساسیت همچون هیستامین و لوکوترین‌ها از ماست‌سل‌ها می‌شود.

   موارد منع مصرف

موارد منع مصرف : آسيب مغزي , بي نظمي قلب , نارسايي عروق و حساسيت دارويي

   هشدار

1- این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود: 

پرکاری تیروئید، دیابت، بیماری قلبی- عروقی و شوک کاردیوژنیک،تروماتیک یا خونریزی. 

2- از تزریق اپی نفرین به داخل عضلات سرینی باید اجتناب نمود، زیرا ممکن است موجب بروز گانگرن شود. 

3- لازم است همزمان با تزریق اپی نفرین، حجم مایعات از دست رفته نیز جبران شود. 

4- تزریق اپی نفرین به داخل شریان به علت انقباض شدید عروق و احتمال بروز گانگرن توصیه نمی شود. 

5- اپی نفرین از جفت عبور می کند و به داخل شیر نیز ترشح می شود. 

6- افزودن اپی نفرین به بی حس کننده‌های موضعی برای تزریق در نواحی از بدن که توسط آرتریولهای انتهایی خون رسانی می شوند یا اینکه خون محدودی را دریافت می نماید ( انگشتان، زبان، بینی، گوش، آلت تناسلی مردانه ) ، توصیه نمی شود. 

7- مصرف این دارو برای درمان اسپاسم برونشیال حاد ( به دلیل اثر انتخابی کمتر بر گیرنده‌های بتادو) عموماً توصیه نمی شود، زیرا دارای توان بالقوه برای تحریک بیش از حد قلب به ویژه در مقادیر زیاد می باشد.

   عوارض

اضطراب، لرزش، تاکی‌کاردی، آریتمی، احساس سرما در انتها‌ها، زیادی فشار خون و خیز ریوی، تهوع، استفراغ، تعریق، ضعف و سرگیجه با مصرف این دارو گزارش شده است.

نكات

1- این دارو در موارد اظطراری برای درمان واکنش های آلرژیک باید بلافاصله مصرف شود. 

2- محلول تزریقی اپی‌نفرین با غلظت mg/ml1، قبل از تزریق داخل قلبی یا وریدی باید رقیق شود. برای این منظور 5/0 میلی لیتر از محلول اپی نفرین باید با محلول تزریقی کلرور سدیم به حجم 10 میلی لیتر رسانده شود. 

3- اپی‌نفرین می‌تواند توسط خود بیماری که سابقه شوک آنافیلاکتیک را دارد ( به محض بروز علایم ) تزریق گردد.

   ميزان مصرف

بزرگسالان : به عنوان گشاده کننده نایژه، ابتدا 5/0- 2/0 میلی‌گرم تزریق زیر جلدی می شود که این مقدار هر 20 دقیقه تا 4 ساعت بر حسب نیاز بیمار تکرار می‌شود. در آنافیلاکسی، ابتدا مقدار 5/0-3/0 میلی‌گرم تزریق عضلانی یا زیر جلدی می شود که این مقدار هر 20-10 دقیقه ( تا سه بار ) بر حسب نیاز بیمار تکرار می شود. به عنوان تنگ کننده عروق در شوک آنافیلاکتیک، ابتدا مقدار 5/0 میلی‌گرم تزریق عضلانی یا زیر جلدی می‌شود و پس از آن 05/0 – 025/0 میلی‌گرم هر 15-5 دقیقه بر حسب نیاز بیمار تزریق وریدی می شود. به عنوان محرک قلبی نیز مقدار 1-1/0 میلی‌گرم داخل قلب یا ورید تزریق می‌گردد که این مقدار در صورت نیاز، هر 5 دقیقه تکرار می شود. برای احیاء قلبی 1 میلی‌گرم به صورت قطره قطره تجویز می گردد. 

کودکان: به عنوان گشاد کننده نایژه در دمان آنافیلاکسی، مقدار mg/kg0/01 تا حداکثر 3/0 میلی‌گرم برای هر نوبت تزریق زیر جلدی می‌گرددکه این مقدار بر حسب نیاز هر 15 دقیقه برای دو نوبت و سپس هر 4 ساعت تکرار می‌شود. به عنوان تنگ کننده عروق در شوک آنافیلاکتیک، ابتدا مقدار 3/0 میلی‌گرم عضلانی یا وریدی تزریق می گردد که این مقدار در صورت نیاز هر 15 دقیقه برای 3 یا 4 نوبت تکرار می شود. به عنوان محرک قلبی نیز mg/kg0/01 – 0/005 داخل عضله قلب یا به صورت وریدی تزریق می گردد.

   تداخل

مصرف همزمان هالوتان با اپی نفرین ممکن است خطر بروز آریتمی شدید بطنی را افزایش دهد. انفلوران یا ایزوفلوران نیز ممکن است عضله قلب را به اثرات مقلد سمپاتیک اپی نفرین حساس نماید. مصرف همزمان اپی‌نفرین با داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای، ممکن استاثرات قلبی – عروقی اپی‌نفرین را تشدید کند که احتمالاً منجر به بروز آریتمی، تاکی‌کاردی یا زیادی شدید فشار خون و دمای بدن می‌شود. مصرف همزمان داروهای مسدود کننده گیرنده بتا- آدرنرژیک با اپی‌نفرین، ممکن است به مهار اثرات درمانی هر دو منجر شود. مصرف همزمان دیگوکسین با اپی‌نفرین ممکن است خطر بروز آریتمی قلبی را افزایش دهد. مصرف همزمان ارگوتامین با اپی‌نفرین ممکن است منجر به افزایش اثر تنگ کننده عروق شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد ایسکمی عروق محیطی و گانگرن شده و اثر بالا برنده فشار خون اپی‌نفرین را نیز تشدید نماید. مصرف همزمان آن با انسولین ممکن است منجر به کاهش اثر انسولین به دلیل افزایش گلوکز خون شود. مصرف همزمان اپی‌نفرین‌ با گوآنادرل یا گوانتیدین مکن است اثر بالا برنده فشار خون اپی‌نفرین را تشدید نماید.